به گزارش اختصاصی «کالاخبر»؛ شاخص ­ها از این جهت مهم هستند که اعمال سیاست ­های اقتصادی بر اساس آن­ها انجام می‏ گیرد و این سیاست­ ها به شدت روی قیمت کامودیتی ­ها در سراسر جهان اثر گذارند.

۱-شاخص PMI: این شاخص نتیجه نظرسنجی از مدیران خرید در حوزه استخدام، تولید، ثبت سفارشات جدید و... با مبنای عدد ۵۰ است که نشان دهنده وجود رونق یا رکود در صنعت یک کشور است. بدیهی است، افزایش سفارشات خرید و تولیدات بیشتر باعث افزایش تقاضا در نتیجه افزایش قیمت در محصولات جهانی می‎ شود. در این حوزه مهمترین شاخصی که از اقتصاد ایالات متحده انتشار یافته شاخص ISM Manufacturing PMI است که در ماه نوامبر عدد ۶۰.۸ را ثبت کرد. هرچند این شاخص نسبت به ماه گذشته کاهشی بوده است، اما نسبت به پیش­ بینی ­ها عملکرد بهتری داشته است. این شاخص در چین برای دومین ماه متوالی زیر ۵۰ و در عدد ۴۹.۲ ثبت شد. کمبود برق و افزایشی شدن مبتلایان به کرونا باعث کم‏ شدن رونق در تولید این کشور شده است. اقتصادهای بزرگ منطقه یورو در این حوزه عملکرد خوبی داشتند و نسبت به ماه قبل رشد اندکی را شاهد بودند.

۲-شاخص­ های مربوط به GDP: تولید ناخالص داخلی مهم­ترین عامل پویایی اقتصاد و صنعت یک کشور است. در این بخش در ماهی که گذشت از اقتصاد آمریکا شاخص فصلی Prelim GDP منتشر شد و رشد ۶.۶ درصدی را در این حوزه نشان داد. از اقتصاد چین در این حوزه فقط شاخص تولیدات صنعتی برای این ماه منتشر شد که طبعا روی GDP کشور تاثیر گذار است. این شاخص از ماه مارس میلادی و برای نهمین ماه متوالی روند کاهشی داشته است. در منطقه یورو شاخص فصلی Flash GDP رشد ۲.۲ درصدی را حکایت می‏ کند.

۳-شاخص ‏های حوزه تورم و اشتغال: در حوزه تورم مهمترین شاخص منتشر شده از اقتصاد آمریکا شاخص Core PCE Price است که توانست مطابق پیش­ بینی­ ها روند کاهشی خود را حفظ کند و برای ماه گذشته عدد ۰.۲ درصد به صورت ماهانه را ثبت کند. منطقه یورو بیشترین مشکلات را در زمینه تورم دارا است. شاخص Final CPI این منطقه در ماهی که گذشت عدد ۴.۱ درصد ثبت شد که بالاترین تورم این منطقه از سال ۲۰۰۸ است. به‌نظر می ‎رسد تورمی که از اقتصاد­های بزرگ اروپا شروع شده است، در این ماه به سایر کشور­های منطقه مثل اسپانیا و هلند هم کشیده شده‎ و این کشورها را درگیر چالش جدی کرده است. همچنین شاخص CPI سالانه چین برای ماه نوامبر ۱.۵ درصد ثبت شد که بالاترین تورم نقطه­ ای از اول سال میلادی گذشته و ۲ برابر ماه اکتبر است. تورم غیرطبیعی که از آمریکا در ماه می و آپریل شروع شد و بعد از آن اروپا را به‎ شدت درگیر خود کرد، درحال حاضر به اقتصاد کشور چین رسیده است. درصد بیکاری در ماهی که گذشت برای آمریکا ۴.۶ درصد، برای چین ۴.۹ درصد و برای اروپا ۷.۴ درصد ثبت شده است.

بازار کالای جهان در ماه گذشته

موادغذایی: این گروه را می‎ توان مورد ویژه کالایی دانست؛ چرا که بیشترین رشد قیمتی را در ماهی که گذشت ثبت کردند. افزایش قیمت کود­های شیمیایی مثل اوره و تمایل شرکت­ های تولید مواد غذایی برای انتقال افزایش هزینه­ هایی مثل انرژی و غیره به مصرف‏ک نندگان نهایی و تغییرات اقلیمی که یکی از مهمترین چالش ­های جهان است را می‏ توان مهمترین دلایل رشد مواد غذایی در جهان دانست. مجموعه این عوامل باعث شد که مهمترین کالای این گروه یعنی گندم در این ماه رشد قیمتی ۱۰ درصد را تجربه کند و به بالاترین مقدار قیمتی ۱۳ سال اخیر خود برسد و بیش از ۸۴۰ دلار به ازای هر بوشل قیمت بخورد. جو، قهوه و پنبه بیشترین رشد قیمت را در این گروه در ماهی که گذشت داشتند. 

مواد معدنی: سنگ ­آهن و زغال ­سنگ به جهت کاربرد بسیاری که دارند، به­ عنوان مهم­­­ترین­ عضوهای گروه­  مواد معدنی شناخته می ‎شوند. سنگ آهن در ادامه نوسانات چند ماه اخیر خود در این ماه نیز بعد از رشد مهر ماه روند معکوسی به خود گرفت. در پی کاهش تولید فولاد در کشور چین به‌خصوص منطقه تانگشان که سقف تولید کربن سالانه خود را تکمیل کرده است و همچنین ذخایر انبار ۱۵۰ میلیون تنی در بنادر چین که روزانه نیز یک میلیون رشد می­ کند، باعث کاهش تقاضا و افت قیمت این ماده معدنی شده است. زغال‏ سنگ دیگر کالای مهم این گروه در ماه گذشته روند پرنوسانی را گذراند. به ‏نظر می ‏رسد با سیاست ­های دولت چین و رساندن تولید به بیش از ۱۲ میلیون تن در روز، این ماده معدنی نیز بعد از رشد غیرطبیعی خود در انتهای ماه به ثبات قیمتی بیشتری برسد و در کانال ۴۰۰ دلاری مورد معامله قرار گیرد.  

فلزات­ گران‏بها: این گروه شامل طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم است که در شرایط عادی بیشترین اثر پذیری خود را از شاخص دلار می ‏گیرند. این گروه در مجموع شرایط آرامی را در ماه قبل سپری کردند.  

فولاد و فلزات پایه: مهم‏ ترین ‎های این گروه فولاد، مس، آلومینیوم، سرب و روی است. این گروه به دلیل تولیدات انبوه و تقاضای بالای کشور چین، بیشترین اثر خود را از اقتصاد این کشور می­ گیرد. فولاد به عنوان مهمترین عضو گروه، در ماه گذشته حدود ۱۳ درصد افت قیمت را تجربه کرد که مهم ترین دلیل آن کاهش قیمت مواد اولیه آن است؛ البته می ‏توان امیدوار بود با کاهش ذخایر فولاد در انبارهای چین و همچنین کم‎ شدن نگرانی­ ها از رکود بخش مسکن در چین، شاهد کاهش بیشتر قیمت شمش فولاد برای ماه ‎های آتی نباشیم. برای بررسی شرایط سایر فلزات می‏ توان از شاخص بورس کالای لندن استفاده کرد. این شاخص از ۶ فلز رنگی با وزن مشخص تشکیل شده است و در یک ماه گذشته ۲.۳ درصد عقب نشینی کرده است که نشان از ثبات قیمتی در این گروه دارد. البته کاهش موجودی درانبار‏های فلزات بورس لندن باعث شد که برای اولین بار بعد از سال ۲۰۰۷ قیمت نقدی فلزات از فیوچرز آن‌ها بیشتر شود که در صورت تداوم این موضوع می ‏توان شاهد رشد قیمتی در ماه ‎‏های آتی برای این گروه باشیم.

نفت و گاز: در پی طرح دولت آمریکا مبنی بر آزاد کردن ذخایر استراتژیک نفتی خود که مورد حمایت چند کشور دیگر نیز قرار گرفت، قیمت نفت خام دچار شوک قیمتی شد و حدود ۱۰ دلار از قیمت آن کاسته شد. لازم به ذکر است که در بین سوخت‏ های فسیلی نفت با اختلافی فاحش، کمترین رشد قیمتی را در یک سال اخیر داشته است. گاز که شروع کننده بحران انرژی بود و به‌خصوص در قاره اروپا مشکلات بسیار زیادی را بوجود آورده است، همچنان در اوج قیمت تاریخی خود در حال معامله است و انتظار است با سرد شدن هوا سطوح جدید قیمتی را نیز تجربه کند.

محصولات پتروشیمی: این گروه بیشترین وابستگی را به حامل‏ های انرژی دارند و به ‌نظر می‏ رسد تا عادی شدن شرایط تأمین انرژی، در محدوده قیمتی مناسبی معامله شوند؛ هرچند قیمت بعضی از کالاهای این گروه در یک ماه گذشته با افت اندک مواجه بوده اما همچنان سطوح قیمتی این گروه فراتر از انتظار تحلیلگران دنبال می ‏شود.

جدول زیر، آخرین نرخ دلاری آبان‌ماه کامودیتی‎ های مهم بازار‎های جهانی را با آخرین نرخ‏ ماه قبل مقایسه می‎ کند:

همان­طور که مشاهده می‎ شود قیمت اکثر کامودیتی ‎های دنیا در آبان ماه با کاهش همراه بوده است که عمده دلیل آن افزایش قابل توجه قیمت آن‏ها در ماه‎ گذشته بوده است.

بورس کالای ایران اما در کنار اثرپذیری از نرخ‌های جهانی، از نرخ دلار و عرضه و تقاضای داخلی کالاها نیز تاثیر می ‏پذیرد. اختلاف قابل توجه ۲۰ درصدی نرخ دلار نیما و بازار آزاد، حاشیه امنی برای دلار مرجع در معاملات بورس کالای ایران ایجاد کرده است.

در جدول زیر نرخ عمده کالاهای معامله شده در بورس کالای ایران در آبان ماه سال جاری در قیاس با ماه قبل و نیز میانگین نرخ‌های سال قبل ارائه شده است؛ همان­طور که مشاهده می‎ شود نرخ‎ های بورس کالای ایران در این ماه به دلیل چشم‏ انداز تورمی، خیلی تحت تاثیر اصلاح قیمت‏ های جهانی قرار نگرفته ‏اند.

*محسن کرمی تحلیلگر مدیریت دارایی آسمان