به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، هفته گذشته صحبت هایی درباره ورود خودرو به بورس کالا از سوی مدیرعامل این شرکت مطرح شد. بر این اساس با حامد سلطانی نژاد در این باره گفت و گو کردیم. او در جریان این مصاحبه به تشریح شرایط مختلفی از جمله انتشار اوراق سلف که خودرو می تواند در بورس داشته باشد، پرداخت. به اعتقاد سلطانی نژاد ورود خودروسازان به بورس کالا نه تنها به تامین مالی برای طرح های توسعه ای این شرکت ها کمک می کند بلکه در نرخ سنجی و همچنین کشف میزان تقاضا برای یک محصول نقش دارد. او همچنین وعده داد که به زودی اوراق ویژه محصولات سایپا در بورس کالا عرضه خواهد شد.
شما را به عنوان یک مدیر نوآور می شناسیم در این چند ماهی که قبول مسئولیت کرده اید علت این همه مقاومت را درباره ایده های خود چه می دانید؟ به تازگی نیز صحبتی درباره پذیرش شرکت های خودروسازی در بورس کالا مطرح کرده بودید، در این باره توضیح بیشتری می دهید.
ببینید ما اگر می خواستیم که فقط کالای همگن در بورس معامله شود که هیچ گاه بورس ها شکل نمی گرفتند. به نظرم مقاومت در برابر تغییر است. ما به یکسری کسب و کار عادت کرده ایم و تغییر آن را سخت می دانیم. در حال حاضر در خودروسازی مشکل کمبود منابع مالی وجود دارد و تولیدکنندگان به طراحی محصول جدید نمی رسند. چین از ۱۹۹۷ که صنعت خودروسازی را راه اندازی کرده در این صنعت پیشرفت زیادی داشته و به صادرات نیز رسیده است. به نظر من باید بتوانیم بازار مالی را با بازار واقعی پیوند دهیم. در این زمینه ابزارهایی مثل اوراق سلف موازی و گواهی سپرده کالایی می تواند گام اول به شمار رود. در مورد خودرو فکر می کنیم باید ببینیم که خودرو می تواند چه ارتباطی با بازار سرمایه و بازار پول داشته باشد. مشکل خودرورسازان در حال حاضر تامین مالی است و انتشار اوراق برای این شرکت ها می تواند کمک زیادی به رفع مشکلات کند. البته بورس کالا در مورد صنایع دیگر هم با همین رویکرد ارتباط با بخش واقعی اقتصاد برخورد می کند. با کمک این ابزارهای تامین مالی می توانیم واسطه گران را از بخش واقعی اقتصاد به بخش مالی اقتصاد هدایت کنیم و از منابع مالی آنها برای توسعه تولید استفاده کنیم.
برای این تامین مالی چه روش هایی را در بورس کالا برای خودرو در نظر گرفته اید؟
ببینید خودرو ساز ما از وقتی دچار مشکل شد که وارد بازار مالی شد و خودش خواست بازار مالی را بچرخاند و حتی با بانک ها رقابت می کرد. خودرو را نه لیزینگش بلکه خودش می فروخت. حتی در برخی موارد خودروساز می دانست که نمی تواند خودرو تحویل دهد اما حاضر بود با ۳۰ درصد سود دیرکرد به مشتری بدهد. به نظر من وقتی می خواهیم بازار مالی را شکل دهیم هر کس باید در نقش خودش باشد. در خودرو ما نمی خواهیم وارد بحث قیمت گذرای و شورای رقابت شویم. درواقع خودرو می تواند پیش فروش محصولاتش را در مکانیزم شفاف بورس انجام دهد و به جای اینکه خودش نرخ تعیین کنند و بازار مالی را به هم بزند برای فروش دست دوم اوراق منتشر کند. برای مثال هر اوراق می تواند معادل یک پراید باشد که البته مانند مسکن دیگر رو به آفتاب و سایه هم ندارد که بحثی در آن داشته باشیم. هر کس بخواهد می تواند در ازای اوراق خود خودرو تحویل بگیرد و هر کس نخواست اوراقش را می فروشد. قیمت فروش اوراق هم تحت تاثیر قیمت پراید در بازار و هم تحت تاثیر بازار نرخ بهره است. به این ترتیب به جای اینکه خود سایپا وارد بازار مالی شود، نقش آفرینی به بورس کالا سپرده می شود که هیچ نقشی هم در بالا و پایین کردن نرخ ندارد و همه چیز را به دست بازار می گذارد. این ابزار بسیار خوب است چرا که عرضه کننده منحصر به تولید کننده نمی شود. وقتی تولیدکننده با این روش پیش فروش کند درواقع سند مالکیت خودرو را به عده ای دیگر داده است. بازیگران مهم این بازار درواقع همان واسطه ها هستند؛ اوراق را می خرند و تبدیل به عرضه کننده می شوند.
درواقع نقدینگی را جذب می کند که می تواند بیرون از بورس مخرب باشد ولی در اینجا نقش مثبتی ایفا می کند.
بله درست است اما اگر ببینیم واسطه در بازار نقش منفی ایجاد می کند می توانیم فورا سیاست گذاری کنیم. در پتروشیمی این کار را می کنیم و با وجود اینکه بازار فیزیکی است و انعطاف بازار مالی را ندارد، اما وقتی محصول کم عرضه می شود و قیمت ها در روند صعودی قرار می گیرند، فورا می گوییم که عرضه صورت گیرد چرا که ادامه این روند، بازار را دچار التهاب می کند.
این صحبت ها در چه مرحله ای قرار دارد، در مرحله ایده است یا به مرحله اجرا نزدیک شده است؟ معاملات اوراق سلف موازی در چه مرحله ای است؟
به مرحله اجرا نزدیک شده و منتشر هم می شود. ما هدف گذاری کرده ایم که تا پایان امسال بالای هزار میلیارد تومان انواع اوراق سلف موازی منتشر کنیم. برای مس به زودی صورت می گیرد و در چند روز آینده منتشر خواهد شد، همچنین گل گهر دوباره اوراق منتشر خواهد کرد.
پر سر و صدا ترین این اوراق مربوط به خودرو است. فکر می کنید چه زمانی محقق می شود؟
اگر بخواهیم خودرو را در قالب سلف وارد معاملات کنیم همین الان هم امکان پذیر است. اما اگر بخواهیم در قالب گواهی سرمایه گذاری خودرو انجام دهیم بحث جداگانه ای است. در سلف هر واحد کالایی را باید تبدیل کنیم به یک اوراق بهادار که این منجر به مشارکت سرمایه گذار خرد نمی شود. برای مثال کسی که ۱۰۰ هزار تومان می خواهد سرمایه گذاری کند نمی تواند در این بازار مشارکت داشته باشد چون باید حداقل پول خرید یک پراید را داشته باشد. در واقع مشکل اینجاست که لات معاملاتی یا حداقل مقداری که تحویل می شود یک خودرو است که رقم کوچکی هم نیست. برای این کار می توان برای قرارداد سلف شرایط تعریف کرد. مثلا می توانیم بگوییم که هر اوراق سلف معادل ۱۰۰ هزار تومان باشد که همه شرکت کنند و خودرو به کسی تحویل شود که معادل یک پراید اوراق سلف خریده باشد. البته در همه کالاها همین طور است اگر اوراق نفت می خرید تا حجم آن «کارگوسایز» نباشد نمی توانید تحویل بگیرید.
مثلا کسی که ۵ میلیون تومان اوراق خودرو دارد، می تواند تا زمان سررسید اوراق خود را افزایش دهد تا یک بسته را خرید کند و خودرو تحویل بگیرد.
بله، این موضوع شدنی است. هر دو بحث هایی که مطرح شد امکان پذیر است منتها بازاری که شرایط حضور سرمایه گذار خرد را فراهم می کند مشتریان بیشتری دارد.
در حال حاضر انتشار اوراق سلف موازی خودرو در چه مرحله قرار دارد؟
در حال حاضر این موضوع در سازمان بورس مطرح شده و در کمیته فقهی بحث آن مطرح است. این طرح گواهی سرمایه گذاری خودرو است و حتی گواهی سپرده خودرو هم نیست چرا که خودرو هنوز تولید نشده است. به این ترتیب که مثلا ایران خودرو یا سایپا می خواهند یک خط تولید جدید راه اندازی کنند و نیاز به سرمایه گذاری دارند. در این ارتباط ما اوراقی را منتشر می کنیم و تولیدکننده تعهد می کند که اگر این خط تولید راه اندازی شود چند خودرو تولید می کند و بر اساس آن اوراق ارزش گذاری می شوند. در واقع چیزی شبیه اوراق مشارکت است با این تفاوت که برای یک پلت فرم خاص یا تولید خاص مشخص شده است. درواقع سرمایه گذار منابع مالی را تامین می کند و خوردوساز هم تخصص خود را می آورد و به نوعی شبیه مضاربه یا مشارکت است. در این پلت فرم مثلا دو سال پروسه تولید طول می کشد. در حال حاضر خودروسازان در تامین مالی برای طراحی پلت فرم مشکل دارند. برای مثال مشکلاتی در خط تولید سراتو و پلت فرم آن وجود دارد. می توانیم این کمبود منابع مالی را با انتشار اوراق مشارکت برطرف کنیم و چون این اوراق بر اساس کالاست درواقع معادل یک سراتو خواهد بود. کمیته فقهی روی این موضوع پرسش هایی داشت و می گفتند این با اوراق مشارکت چه فرقی می کند و بنا شده است در جلسات بعدی این ابهامات را رفع کنیم. اما در مورد سلف خودرو امکان پذیر است و قرار است به زودی برای رایان سایپا اوراق سلف منتشر کنیم.
آیا می توان این اوراق را برای خودروهای وارداتی نیز منتشر کرد؟
بله می توانیم برای خودروهای وارداتی نیز این اوراق را منتشر کنیم اما قصد داریم ابتدا روی تولیدات داخلی متمرکز شویم. برای مثال ایرتویا می تواند برای سنجیدن بازار ایران اوراق سلف محصولات تویوتا را منتشر کند که به احتمال زیاد با قیمت پایین تر نیز خواهد بود. این مزیت نیز به وجود خواهد آمد که مثلا تویوتا چقدر در بازار ایران تقاضا دارد و بر اساس آن واردات انجام شود. همچنین نرخ سنجی نیز بر اساس تقاضای بازار شکل خواهد گرفت. در حال حاضر نیز مراجعاتی از سوی شرکت های خارجی داریم که تولیدات آنها از سوی تولیدکنندگان داخلی در بورس کالا عرضه و معامله می شود. چندی پیش مدیر یک شرکت خارجی مراجعه کرد و گفت می خواهد محصولش را در بورس کالا عرضه کند. او می گفت وقتی می خواهم محصولم را بفروشم باید در هر تن ۱۰۰ دلار به واسطه بدهم، ا زطرف دیگر نمی دانم محصولم به کجا می رود و آیا دوباره در بازار دلالی می شود یا نه، آیا به دست مصرف کننده می رسد؟ آیا دلال به اسم برند من محصول آف گریدی را در بازار عرضه می کند یا خیر؛ او می گفت من راهکارم را پیدا کرده ام و این است که در بورس کالا عرضه کنم. با تمام این صحبت ها اما چون بورس کالا محل تعارض منافع است اگر این واردکننده را در بورس کالا بیاوریم، تولیدکننده داخلی چون قدرت رقابت در برخی محصولات را ندارد می گوید بورس کالا باید منافع تولید را حمایت کند. این در حالی است که در حال حاضر محصول همین شرکت خارجی در بازار غیرشفاف فروخته می شود. به نظرم در این زمینه نیاز به فرهنگ سازی داریم و البته زمان نیز لازم است.
ارسال نظر